ERSİN ANTEP
Defter
470 yıl önce 18 Ağustos 1553’te Bohemyalı Gezgin Hans Dernschwam’ın geçtiği köprü; Kanûnî Sultan Süleyman zamanında ikinci vezirliğe kadar yükselen ve Çoban lakabı ile tanınan I. Selim’in damadı Cisr-i Mustafa Paşa tarafından hayrat* olarak yaptırılmıştı. Günümüzde Bulgaristan sınırları içinde ve Meriç nehri üzerindeki Svilengrad adlı kasabada bulunan o köprünün başındaki binanın önünde Kapitan Andreevo’nun at üzerindeki heykeli bulunuyor. Bulgarlar’ın usta koro şefi Kiril Tarpov, bu kasabada korolar kurup çalıştırıyor.
Bölünmek kolaydır da buluşmak, birleşmek zor… Savaş kararı acımasızdır, insanları canlıları yok eder de; barış yaşatsa da büyük emek ister.
Bulgaristan sınırında, Türkiye’den büyük rağbet gören bir kasabadır; Svilengrad… Ancak gidenlerin pek az kısmı küçücük çarşısını görür, çoğunluğu yakınından dahi geçmez! Burada, tecrübesi yaşından daha büyük olan Bulgar Koro Şefi Kiril Tarpov; çocukları müzikle tanıştırır, emek verir, korolar kurar ve müziğin onların yaşamında vazgeçilmesi olması için çaba sarf eder. Yetmez, “Let us Sing” adlı çocuk şarkı festivali düzenler. (https://jmfbg.org/) 199 yıl önce Beethoven, insanlar arasında eşitliğin formülünü; “neşede bir araya gelme, birleşme” olarak çözmüştü. Maestro Tarpov bunu biliyor ve önce çocukları koroda buluşturuyor.
“Koro” demek; aynı anda herkesin şarkı söylediği topluluk demek değildir. İnsanlar özenle bir araya geldiklerinde her şey üstünkörü olur ve sonuç kötü olur. Bu nedenle iyi yetişmiş koro şeflerine ihtiyaç vardır. İyi koro şefleri olmadan öğreneceğiniz milli marşınızı dahi hep birlikte ve gereğince seslendiremezsiniz! Tarpov bu işin ustası… Filibeli olan ustanın hayatında çok önem verdiği üç Mustafası var.
İlki; çocuklara emek verdiği Svilengrad’ı kuran Cisr-i Mustafa Paşa… O kasabada müzikle, koroyla, yaşamlarına dokunduğu çocuklarla ayrı bir anlam buluyor. Meriç nehri, yüzyıllar öncesinin mesajını iletmeye tüm gücüyle devam ediyor. Kasabanın yakınındaki “Mezek” denilen eski yer ve yakınındaki kale; İstanbul, Sofya gibi şehirlere eşit mesafesi, çeşitli enlem ve boylam hesaplarıyla orta nokta olması nedeniyle önem kazanıyor. Halbuki Mezek, her yeri kontrol altında tutmak için ideal bir nokta… Meriç ise; yüzyıllar önce bir sofrada yemek yiyen insanlara günümüzde de ayrı ayrı suyu, bereketi götürüyor. Üç ülkeye bölünmüş komşuların susuzluğunu dindiriyor. Cisr-i Mustafa Paşa’nın yaptırdığı ve yüzyıllardır ayakta duran köprüyü tasarlayan ve inşa eden ise; eserleriyle yüz yıllardır yaşayan büyük usta Mimar Sinan… Meriç’in iki kıyısını, iki yakası; bu köprüyle buluşuyor. Yılların koro ustası Maestro Tarpov da Meriç’in kıyısında, işte bu kültürle, barış ve sevgiyle çocukları yetiştiriyor.
İkincisi; Bulgaristan’daki Komünizm’den sıtkı sıyrılarak gittiği ve yirmi yılı aşkın süre yaşadığı Amerika’da edindiği en büyük dostu; Mustafa… Öyle bir anlatıyor ki; hayatta başka hiç kimsenin bu Türk kadar kendisi için anlam ifade etmediğini, büyük desteğini gördüğünü, çok çok iyi bir insan olmasından bahsediyor.
Üçüncüsü ise…
/origin-imgresizer.eurosport.com/2013/11/10/1129646-18426623-2560-1440.jpg)
4 Temmuz 2023 akşamı Çanakkale İÇDAŞ Kongre Merkezi’nde açılışı yapılan 7. Çanakkale Uluslararası Koro Festivali’nde sıra Kiril Tarpov ve korosuna geldi. Sırası gelen her koronun bir “merhaba” şarkısı söylediği etkinlikte, Svilengrad’dan gelen misafirlerden işitilen müziğin girişi tüm salonun bir anda sessizleşmesine sebep oldu. Çalan; sözleri Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun, müziği Zülfü Livaneli’nin olan “Yiğidim Aslanım” şarkısı idi. Beklenmedik büyük sürpriz herkesi şaşkınlığa sürükledi, adeta koltuklarına çakılmış her gözde gurur, sevgi ve nem vardı. Tarpov, Türk Piyanist ve Besteci Fazıl Say’ın “Nazım Oratoryosu”nda dinlemiş ve etkilenmişti. Ertesi akşam Barış Kordonu açık hava konserinde Çanakkale’de halkın huzurunda, ertesi gün Troya Müzesi’nde ve 8 Temmuz’da İÇDAŞ Kongre Merkezi’ndeki salon konserinde de seslendirdi. Kendisine bu şarkıyı kime ithaf olarak seçtiği sorulduğunda “üçüncü Mustafası” da anlaşıldı: Mustafa Kemal Atatürk…
Tarpov’un üç Mustafası da, insancıl, yardımsever, kendisinden çok yakınlarına değer veren isimlerden oluşuyor. Anlam dünyası bu denli güçlü olan Maestro’nun koro sayesinde, sevgi sayesinde sırtı yere gelir mi? Mümkün değil! Aksine güçlendikçe güçlenir, Svilengrad’ın ve (yönetim kurulunda olduğu Bulgar Koro Birliği sayesinde) ülkesinde, hatta Avrupa’da daha da sağlam olur.
Bir nehir… Meriç… Sofraları ayrılmış eski komşulara suyuyla can vermeyi sürdürüyor. Büyük mimarı Sinan’ın eseri olan köprü bugün de dimdik ayakta ve insanlara, canlılara yarar sağlamaya devam ediyor. O, eseriyle yaşıyor. Ne yazık ki izleri Selimiye Camii kubbesinde duran, 1913’teki Balkan Savaşı’nda Edirne’de yaptıklarını unutamayacağımız, Kapitan Andreevo’nun at üstünde heykeli orada… Askerlere komuta edenlerin adaleti, ahlakı da her zaman önemlidir. Ancak bu işin ustası; Kiril Tarpov gibi müzik insanlarıdır. İzler üzebilir, ancak eserler anlam verir. Tarpov adeta Mimar Sinan’ın “insanlara yararlı ol, canlılara yarar ol” diye seslenen eserlerini örnek almış! Çünkü onun yaptıkları da aynı yolda… Meriç gibi… İnsan canının beslendiği suyu, kültürü ve serumu olan müziği özenle üretiyor.
Beş gün boyunca anlam kattıkları Çanakkale’ye Kiril Tarpov ve Svilengrad Korosu bugün veda ediyor. Kapanışta gözlerindeki yaş, uğurlamada otobüslerin önünü davulla-şarkılarla keserek onlara saygılarını ve sevgilerini sunan Eskişehirli çocuklar, Çorumlu ve Denizlili gençler hiç unutulmayacak! Değerli dostum Kiril Tarpov ve birbirinden değerli Svilengrad çocukları; yolunuz açık olsun! 9.7.2023
* Hayrat: Sevap kazanmak için yapılan iyilik
